เตรียมการทำหนังสือผญา

พี่น้องไทอีสานที่เคารพครับ มื้อนี่ลำนำ อีสาน(บ่าวคนไกล เพจสมาคมคนฮักผญา) นั่งเขียนวิธีการ การเขียนผญาอีสานเฮา ในแบบฉบับของผมเอง มาฝากพี่น้องผู้ที่สนใจอยากแต่ง อยากเขียนผญา เพื่อเป็นการสืบทอดคำผญาให้เผยแผ่กันต่อๆไปในอนาคตข้างหน้าเนาะครับ มาเริ่มกันเลยเนาะครับ
(อ่านเป็นภาษาอีสานเด้อครับพี่น้อง)
1.ในบทหนึ่งๆ ผมสิแยกออกเป็นท่อนๆ โดยมี 4 ท่อน 6 ท่อน 8 ท่อน หรือ 10 ท่อนกะแล้วแต่เนื้อหาของเรื่องนั่นๆเนาะครับ ในท่อนหนึ่งๆตามที่กล่าวมา(ใช้ภาษาอีสานเท่านั้นนะครับ) จะใช้คำตามที่วรรคไว้ วรรคละ 5-6 พยางค์(ยกเว้นผญาอีกแบบอื่น ซึ่งจะมาแนะนำอีกภายหลัง) หรืออาจจะมากน้อยกว่ากะได้ บ่เกิน 1 พยางค์ครับ ยกตัวอย่าง ดังนี้
วาดความหวังตั้งไว้ ป้อมใส่เทิงใจกาย
มะโนหมายเคียงนอน อยู่เดียวดอมเจ้า
2.การสัมผัส จะบ่คือกันกับกลอนแปดเด้อครับ จะสัมผัสหม่องได๋ จุดได๋ กะได้ครับบ่จำกัด สุดแล้วแต่ความลื่นไหลของคำ ในท่อนนั่นๆ
3.การไต่ระดับเสียง ข้อนี้สำคัญหลายๆครับ ระดับเสียงการขึ้นลงในท่อนนั่นๆจะต้องให้ได้ ตามที่ผมให้ตัวอย่างมา ซึ่งการไต่ระดับเสียงนี้ อธิบายบ่ได้ครับ ต้องเป็นคนที่ฮู้จักอ่านผญานำ ผมสิยกตัวอย่างมาไว้ให้สังเกตุระดับเสียง ดังนี้ครับ
วาดความหวังตั้งไว้ ป้อมใส่เทิงใจกาย
มะโนหมายเคียงนอน อยู่เดียวดอมเจ้า
หวังเพียงเฮาสองร่วม เทียวทางสร้างก่อ
แม่นสิทุกข์ยากแค้น สิทนสู้ฝ่าฟัน
แม่นสิมีฮั้วกัน หรือหลุมบ่อบ่ขอหนี
เบิ่ดชีวีเพื่อนาง หนึ่งเดียวในใจอ้าย
ขอเพียงสายใจเจ้า อย่ามัวเมานำชายใหม่
ให้มีใจฮักแท้ เพียงอ้ายบ่หน่ายซัง...คำนางเอย
4.การที่สิเขียนหรือแต่งให้ได้ง่ายๆ ขอแนะนำให้ก็อบเอาตัวอย่างที่ผมแต่งมาไปวางไว้ แล้วคิดหาคำมาแต่งเรื่องที่ได้พยางค์เท่ากัน ระดับเสียงขึ้นลงในแต่ละวรรคมาให้เท่ากัน หรือใกล้เคียงที่สุด มาใส่แทนคำในตัวอย่างของผม โดยการเปลี่ยนเรื่องราวไปทางอื่น จะเป็นการฝึกฝนการเขียนการแต่งที่ดี ได้เร็วและง่ายในการฝึกเขียนครับ ยกตัวอย่าง ดังนี้ครับ
เขียนความหวังตั้งไว้ ให้อ้ายพี่บ่หนีจร
แม่นสินอนปานหนู อยู่ฮูกะทนได้
นางบ่ไกลไลเจ้า คิดสิเอาผู้ชายใหม่
เสมอปลายจากต้น สิทนสู้ฝ่าฟัน
แม่นสิมีหยังกั้น แยกแบ่งอย่ามาหวัง
ภูเขาบังตันทาง สิย่างวนไปนำอ้าย
ว่าแต่ใจชายแน่ น้องบ่แปรให้อ้ายเปลี่ยว
สิขอเทียวย่างร่วม นำอ้ายบ่หน่ายซัง..นี่แหล้ว อ้ายเอย
สุดท้ายนี้ ผมหวังว่าพี่น้องชาวอีสานทุกๆท่าน คงสิเขียนผญามาลงให้ผมได้อ่านกันทุกๆคนเนาะครับ ผมสิลงโพสนี้ไว้ในภาพปกเพจอีสานยามแลงนำเด้อครับ ถ้าพี่น้องเห็นว่ามีประโยชน์กะซ่อยๆกันแชร์ออกไปแนกะดีครับ ขอขอบคุณหลายๆครับผม //จากใจแอดมินบ่าวคนไกล เพจสมาคมคนฮักผญา